Hong Kong'un gökyüzündeki balık
çiftlikleri
Peter Shadbolt
Lloyd
Moskalik balık üretimi yaptığı kazanların önünde.
Hong Kong semalarında yükselen gökdelenler. Gökdelenlerden
birinin 15. katı. Okyanus tabanının ışık ve koşullarını taklit için mavi renkli ışıklarla renklendirilmiş sular. Bu suların fokurdadığı kazanlar. Bu dünyadan gibi durmuyor değil mi? 11 plastik tank ve toplamda 80,000 litre
tuzlu suyun bu tankların içinde devir daim ettiği bir tesis. Tamamı Hong Kong’daki restoranlarda müşterilerin tabaklarındaki yerlerini alacak balıklar bu tankların içinde büyüyorlar.
İsmi
‘’Oceanethix’’ olan ve ‘’dikine yükselen balık çiftliklerinden’’ biri olan tesis özerk yönetimi olan
Hong Kong’da faaliyet gösteriyor. Buradaki gökdelen tepesindeki çiftliklerden
sadece biri. Bölgenin üretim zinciri içerisinde özel bir yere sahip.
Lloyd
Moskalik-Oceanthix
Balık çiftlikleri dünyada genellikle denize kıyısı olan yerlerde ve deniz içlerindeki bölgelerde yer alıyor. Ancak Hong Kong’un çok yoğun nüfusu ve yaşam koşulları çiftlik sahiplerini bu şekilde gökdelenlerin tepelerinde üretim yapmaya itmiş.
Hong Kong’da hayat
o kadar sıkışık ve o kadar yoğun ki insanlar nerede bir boşluk görürlerse orada yaşamaya çalışıyorlar. Balık çiftliklerini de yine boşluk olan her yere kurmaya çalışmışlar. Gökdelenlerin çatıları da bulunan yerlerden sadece bir tanesi.
Endüstriyel üretim
içerisinde önemli bir yere sahip olan küçük şirketlerin var olma savaşı çok sert çekişmelerle geçiyor. Hong Konglu tüketicinin mutfak
kültürü nedeniyle balık üretimi çok kritik bir noktada. Yıllık kişi başı balık tüketimi 70 kg ile ABD ortalamasının yaklaşık 10 katı.
Oceanthix’in
direktörü olan Lloyd Moskalik durumu ‘’Koşuşturmacanın çok daha ötesindeyiz’’ şeklinde özetliyor ve ‘’ Eğer durumu görüp de buna göre hareket edebiliyorsanız yükseklerdeki balık çiftlikleri aslında hiçbir şekilde sorun olmadan üretim yapabileceğiniz yerler.’’ diyor.
Hong Kong’lular
büyük balıklar
yemeyi tercih ediyorlar.
Şirketin
Hong Kong’daki bu tesisinde 6 çalışanı var. Balıkları piyasadan veya balık üreticilerinden alıyorlar. Yavru veya yeni döllenmiş larvalar halinde alım yapıyorlar. 10 veya 13 aylık olana kadar büyütüyor ve piyasa ağırlığına erişinceye kadar yetiştiricilik yapıyorlar.
Herhangi bir
Cumartesi günü yolunuz düştüğü anda tesis temalı bir park gibi görünebilir. İnsanların dört bir yandan koşturmasını ve balıkların hali bu hisse kapılmanıza neden olabilir.
Osbert Lam
ise City Farm isimli çiftliğin sahibi.
Oceanethix toptancılara haftalık 2 tonluk satış hacmini yakalamış. Moskalik kilo başına kazandığı paranın 100 Hong Kong $ (Yaklaşık 27,50 TL)olduğunu söylüyor. Çiftlik balıklarına olan talebin yükselmesiyle birlikte bölgedeki balık fiyatları son 5 yıl içerisinde çeşitlerine göre % 10 veya %15 aralığında yükselmiş. Şirket ayrıca Asya’da bu işi yapmak isteyen şirketlere su dönüşüm sistemlerinin satışını da yapıyor. Yükseklerde balık üretimi yapmak isteyen şirketler hedef kitle olarak belirlenmiş. Moskalik verdiği demeçte Kore Hükümeti tarafından Seoul’deki binalarda da üretim yapmak
üzere çiftlik kurma amaçlı seçildiklerini de ilave ediyor.
Singapur hükümeti
de şirketin su dönüşüm sistemlerini kullanma amaçlı olarak ülke lisansını satın almış. Shanghai’de faaliyet gösteren kendi şirketi için bu lisansı kullanılacakmış.
Çiftlik
bekleme listeleri
Hong Kong’da
gökyüzünde üretim yapma telaşında olanlar sadece balık çiftlikleri değil. İhtiyaca göre büyüyen miktarlarda organik meyve ve
bitkilerin de üretildiği gökdelen çatıları ve boş alanları kullanan başkaları da var.
Osbert Lam isimli şirketin yaptığı üretimleri almak için bekleme sırasına girmek gerekiyor.
Çin’de geçtiğimiz aylarda gıda güvenliği ile ilgili bazı sorunlar oldu. Bu durum nedeniyle Hong Kong halkının büyük çoğunluğu mümkün olduğu kadar kendi gıdasını doğal ortamda kendi bölgesinde yetiştirilmesini istiyor.
Hong Kong City
Farms şirketinin sahibi Osbert Lam bu isteğe karşılık vermeye çalışanlardan birisi.
10 yıl önce sadece bir hobi olarak başladığı işten para kazanmaya başlamış. Her bir binanın çatısını 190 Hong Kong $’na (yaklaşık 50 TL) kiralıyor ve çiftlik üretimi yapacağı şekle çeviriyor.
Hong Kong’un iş merkezlerinin olduğu kalabalık Quarry Korfezi’nin endüstriyel üretim
merkezlerinin olduğu binaların birinin tepesinde demeç veriyor. ‘’Elimizde üretim yapmış olduğumuz bu sebzeleri almak için su an 30’dan fazla insan sırada bekliyor’’ diyor.
Michael
Leung'un ürettiği bal özel bir fiyatla satılıyor.
Bu türden
çiftlikler şehrin
yüksek binalara dayanan köklerinin aslında çok da eski olmadığını gösterdiğini söylüyor.
Lam ‘’Bu insanların büyük çoğunluğu büyük şehirlere en fazla 2 veya 3 nesilden itibaren gelerek yerleşmişler.’’ diyor.
Hatta ‘’Birçok kişi bu işi ailelelerinden sonra devralmaya başlamış. Kısacası çiftçilik geleneklerine biraz farklı şekilde de olsa ara vermeden devam ediyorlar.’’
Pahalı bal
Gökdelen çatılarındaki bahçelerin çoğunluğu aynı zamanda arı yetiştiricileri için de iş kaynağı anlamına geliyor.
Michael Leung, HK
Bal şirketinin kurucusu. Kovanlarını yerleştirebileceği yerleri aramaktan hiç vazgeçmiyor. Leung aynı zamanda kaliteli bal için papaya ağaçlarının olduğu her yerde üretim yapmaya çalışıyor.
Hong
Kong’un merkez noktasında yeşil alanlar son derece sınırlı.
‘’Papaya ağacı Hong Kong’da iyi büyüyen bir ağaç. Özellikle çatılarında bitki yetiştiren kişiler bu ağacı yetiştirmeyi tercih ediyorlar. Ağacın yüksekliği yer seviyesindeki birinin binanın tepesinde ağaç olup olmadığını görmesine yardımcı olabilecek uzunlukta. Arılarımızı yetiştirmek için sürekli olarak bina çatılarında büyüyebilecek uzunlukta bu ağacı arıyoruz. Bunun için de ağaç yetiştiren insanlarla iletişime geçiyoruz’’ diye ekliyor Leung.
Arıların ürettikleri özel kokuların bölge florasındaki çeşitliliğe ilaveler yaptığını, özellikle insanların yetiştirmekten zevk aldıkları fesleğenin daha da çoğalmasına yardımcı olduğunu ekliyor. Ürettiği balın bir kavanozunu 240 Hong Kong $’na satıyor. Bu da yaklaşık olarak 27,5 TL’na tekabül ediyor. Tamamen organik.
Toprak üzerindeki baskı
Daha büyük organik
üretim yapmak isteyen çiftçiler için Hong Kong’un genişliği yetmiyor. Anakara sahibi Çin’in topraklarına yayılamadığı için bu sorun bitmeyecek gibi görünüyor. Özellikle çatılarda yapılan bu üretimler şehrin sadece %2’lik gıda ihtiyacını karşılayabiliyor.
Hong
Kong restoranları ürünleriyle gurur duyuyorlar.
Todd Darling
Homegrown Foods isimli bir şirketin genel müdürü. Şirket evlere sebze ve meyve teslimatı yapıyor. Darling, izne dayalı bölgelerde organik tarıma dair ayarlamalar yapılmasının çatılardaki faaliyetten çok daha fazla etkili olacağı düşüncesinde.
Bütün bunlar
olurken Çin anakarasından Hong Kong’a gelen gıdalarla ilgili birçok skandal ortaya çıkıyor. Bu durum işine gelse de diğer taraftan çekinmiyor da değil.
‘’Gıda işinin içinde birisi olarak bu durumun hoşuma gittiğini hiç söyleyemem ancak herkes farklı şekilde üretimler yapmak için araştırmalara giriyor’’ diyor.
Gittikçe kalabalıklaşan dünya nüfusunu beslemek bir sorun. Hong Kong nasıl ve nerelerde gıda üretimi yapılabileceğine iyi bir örnek. Asya pazarı sadece elektronik veya pazarlama mallarının değil gıdanın da çok hızlı hareket ettiği bir yer. Gelecek yüzyılda bu piyasayı daha kızgın bir halde göreceğimiz şüphesiz. Zamana göre hızlı hareket edebilen herkes piyasada kendine yer edinmekte başarılı olacak. Edinemeyenler tarihin sayfaları arasında kaybolacak.
http://www.bbc.com/news/business-26627408